Godło Rzeczpospolitej Polskiej, herb Polski

Godło Rzeczpospolitej Polskiej jest symbolem Polski. Jego archetypem jest dynastyczny herb Piastów, którzy byli pierwszymi władcami Polski.

W polskiej konstytucji z 1997 roku popełniono poważny błąd. Pomylono godło z herbem. Błąd ten jest powszechnie powtarzany. Trzeba jednak pamiętać, że godło i herb to nie to samo. Godło jest symbolem, który może występować samodzielnie. Herb to natomiast tarcza z godłem.

Zgodnie z artykułem 28 Konstytucji RP za polskie godło uznaje się wizerunek orła białego w koronie umieszczonego w czerwonym polu. Korona do godła została przywrócona 31 grudnia 1989 roku. Nowy wzór godła został natomiast wprowadzony 22 lutego 1990 roku. Ma być to zawsze biały jednogłowy orzeł ze złotą koroną, ze złotymi szponami i dziobem, zwrócony głową w prawo. Godło umieszczone jest na czerwonym polu, które lekko zwęża się ku dołowi tarczy herbowej. Ustawa jednocześnie uznaje, że barwy bieli i czerwieni są barwami Rzeczpospolitej Polskiej.

Legenda związana z godłem

Według Legendy, Lech, założyciel państwa Polan przebywając pod Poznaniem zauważył na drzewie wielkich rozmiarów gniazdo. Znajdował się w nim biały orzeł z trzema pisklętami. Gdy Lech wpatrywał się w orła, nagle rozłożył on skrzydła na tle czerwonego od zachodu słońca nieba. Lech zachwycił się tym widokiem. Postanowił zostać pod Poznaniem i wprowadzić do swojego herbu właśnie orła. Pamiętne miejsce nazwał Gniezdnem, które obecnie znane jest jako Gniezno.

Historia godła

Pierwszy, najwcześniejszy wizerunek polskiego godła znany jest z denarów Bolesława Chrobrego. Najprawdopodobniej był to bielik zwyczajny. Uczeni mieli wiele wątpliwości, czy ptak umieszczony na monetach to faktycznie orzeł, czy może kogut. Ustalono jednak, że jest to orzeł. Pojawiał się on na piastowskich monetach, pieczęciach, tarczach i chorągwiach od XII wieku. Początkowo obecny był jedynie w śląskiej linii Piastów. Po raz pierwszy jako godło książęce pojawia się na pieczęci konnej Kazimierza opolsko-raciborskiego w 1222 roku. Następnie stopniowo było przyjmowane przez kolejne linie Piastów. Jako oficjalny herb całego państwa polskiego został uznany w 1295 roku przez Przemysława II.

Graficzna forma orła zmieniała się na przestrzeni wieków. Dzisiejsza jego forma pochodzi z 1927 roku. Jest wzorowana na godle z czasów Stefana Batorego.

Po powstaniu listopadowym carowie, tytułujący się również królami Polski, przejęli polski Order Orła Białego z niebieską wstęgą, który odtąd cieszył się w Rosji uznaniem.
Na herbie z okresu powstania styczniowego widnieje, oprócz orła i Pogoni, Archanioł Michał – patron Rusi. W 1917 roku zostały natomiast wyemitowane pierwsze banknoty z orłem w koronie na niepodzielonej tarczy. Po odzyskaniu niepodległości orzeł został uznany za polskie godło państwowe i umocniony ustawą sejmową z 1919 roku. Po II wojnie światowej, w 1944 roku komunistyczne władze reprezentowane przez PKWN usunęły z godła koronę. W odpowiedzi na ten czyn, polski rząd na uchodźctwie w 1956 roku umieścił na głowie orła zamkniętą koronę zwieńczoną krzyżem. Sejm PRL X Kadencji przywrócił ponownie orłowi koronę według wzoru pochodzącego z 1927 roku.